Met ingang van het schooljaar ’21-’22) kent Almere naast het Vakcollege een nieuwe opleiding. Op Stad College begint na de zomervakantie een brugklas met de Vakhavo. Zo’n Vakhavo biedt plaats aan havisten die theorie en praktijk graag al op de middelbare school willen combineren.

Wij spreken hierover met Gerard Roos, directeur van Stad College en initiatiefnemer en Theo Schopmeijer, teamleider bij de afdeling techniek op dezelfde school en deelprojectleider bij Sterk Techniek Onderwijs Almere.

Gerard Roos:

“Tot niet al te lang geleden bestond er in de beleving van vrijwel het hele onderwijsveld een strikte scheiding: je kon goed leren óf je was handig. Meer smaken leken er niet te zijn. Intussen is er een tendens dat technische beroepen en beroepen in de zorg op hoog niveau worden uitgewerkt. Er is immers een grote behoefte aan leerlingen/werknemers die én goed kunnen leren én handig zijn. Om deze talenten een passende opleiding te bieden is een Vakhavo als het ware de ‘missing link’ in het onderwijsaanbod op middelbare scholen.”

Theo Schopmeijer: We kunnen ons niet aan de indruk onttrekken dat er veel leerlingen op de basisscholen zijn, die eigenlijk geen opleiding kunnen vinden die goed bij hun manier van leren past. Die slimme doeners willen niet alleen achter de boeken zitten, maar juist ook leren in situaties die om praktische oplossingen vragen. Deze leerlingen willen niet alleen aangesproken worden op cognitieve vermogens, maar ook – of juist vooral – op hun performale intelligentie. Zij leren beter of makkelijker door praktische problemen op te lossen dan door erover te lezen in een boek. De Vakhavo sluit uitstekend aan bij deze meer praktische leerstijl. Niet in de laatste plaats werkt ‘learning by doing’ voor veel leerlingen motivatie-verhogend.

Gerard Roos: Natuurlijk is een eerste vraag van geïnteresseerde ouders of het diploma van een Vakhavo wel een volwaardig havo-diploma is. Een logische vraag, want het hele concept is nieuw en er zijn pas een paar scholen in het land die deze leerweg aanbieden. Maar het antwoord op die vraag is heel simpel. Aan het eind van de rit ontvangt de leerling een volwaardig havo-diploma. Datzelfde geldt overigens ook voor de TL+, die we nu al aanbieden. Ook dat diploma is een volwaardig diploma met een extraatje, namelijk een afgerond en geëxamineerd praktijkvak.

Theo Schopmeijer: De vervolgopleidingen vragen niet expliciet om die extra kennis en vaardigheden, maar ze zijn er wel blij mee. Je kunt je dan ook voorstellen dat ook de HBO’s blij zullen zijn met leerlingen die een Vakhavo hebben gedaan. Het gaat allemaal om de manier waarop de lesstof wordt aangeboden.

“Door vakken te integreren zien de leerlingen de samenhang tussen de vakken. Dat je voor een goede offerte goed moet leren rekenen, spreekt voor zich en dat je voor het beantwoorden van een klachtenbrief de Nederlandse taal toch aardig moet beheersen, lijkt me ook niet vergezocht. Daar ligt in onze ogen de meerwaarde van de vaklessen. De algemeen vormende vakken worden in een context geplaatst en de leerlingen zien en ervaren de toepassingen direct.”

Gerard Roos: Met ingang van het nieuwe schooljaar beginnen we met een brugklas TL/havo. Pas aan het eind van het eerste jaar wordt er gekozen tussen TL+ en Vakhavo. Dat doen we omdat we ervan overtuigd zijn dat juist het integreren van praktijkvakken en algemeen vormende vakken veel leerlingen helpt om het beste uit zichzelf te halen. Zo hopen we alle talenten een kans te beiden.

Theo Schopmeijer: Aan het einde van de brugklas wordt ook gekozen voor een profiel, een vakrichting. Dat gebeurt na een oriëntatie op alle beroepsvelden die wij op onze school aanbieden. Dat zijn op Stad College Mediavormgeving & ICT, Produceren, Installeren & Energie, Bouwen, Wonen & Interieur en Zorg & Welzijn. In ieder geval krijgen de leerlingen 6 uur per week praktijk in het eerste jaar. Dat betekent dus dat ze twee dagdelen op de vloer, zoals wij zeggen, te vinden zijn. Gezien de aard van onze profielen is het logisch dat Stad College ervoor kiest om in de bovenbouw van de havo de profielen Natuur & Techniek en Natuur & Gezondheid aan te bieden.

Gerard Roos: Veel ouders vragen of zoveel aandacht en uren voor de praktijk niet ten koste gaat van de algemeen vormende vakken. Het antwoord daarop is nee, want de praktijk maakt deel uit van de zogeheten ‘vrije ruimte’. Naast de verplichte vakken en de profielgebonden vakken, kennen zowel havo als vwo een vrij in te vullen deel. Op de Vakhavo wordt dat deel ingevuld door het praktijkvak dat door de leerling wordt gekozen. Voor de examenvakken geven we net zoveel uren les als op een reguliere havo en die vakken worden uiteraard afgesloten met het centrale havo-examen.

Theo Schopmeijer: De integratie van vakken is sowieso een speerpunt op Stad College. Dit jaar is een begin gemaakt met het gezamenlijk ontwerpen van lessen door de docenten van de theorievakken en de praktijkvakken. Nu al merken we dat leerlingen snappen waarvoor de theorievakken dienen. Op de Vakhavo zullen de profielen vanaf klas 2 leidend zijn. De stof van de algemeen vormende vakken wordt – waar mogelijk – gekoppeld aan het praktijkvak.

Gerard Roos: Het eerste leerjaar wordt gedurende dit schooljaar voorbereid door een enthousiaste werkgroep die door Ineke Veerkamp (LVV) begeleid wordt. Je kunt met recht zeggen dat we er zin hebben!

Met dank aan Rob Thoolen, Baken Stad College